Norsk-lulesamisk Ordbok   av   Anders Kintel . . . . . . .  Copyright © 2012 Sámediggi Sametinget

Dersom du har merknader eller forslag på ord som kan suppleres, kan du sende en e-post til denne adressen: lulesamisk.ordbok@samediggi.no

Tips om hvordan søke på ord Først velger du bokstaven du vil søke under og trykk "Ctrl" og "F", og en søkeboks vil komme til syne.

Eksempel Hvis du ønsker å søke hva ordet "ihtet" betyr på norsk: Velg bokstaven "I" og klikk Ctrl og F > skriv deretter søkeordet "ihtet" i boksen, og du får en norsk oversettelse. Du slipper nå å skrolle deg nedover skjermen.

NB: Dette er en foreløpig versjon med inkonsistent formatering. En korrekt formatert versjon kommer senere.


Norsk Lulesamisk
nabogutt ráddnábáhttja htj
nabogård ráddnásijdda jd
nabohus ráddnágoahte d
nabojente ráddnániejdda jd
nabokommune ráddnásuohkan
naboland ráddnárijkka jk
nabo ráddná dn; hun er min ~ sån le muv ráddná; pl. også rádnátja; vi (to) er ~er måj lin rádnátja
naboskap ráddnávuohta d
nage (uroe) muodástuhttet ht
nagles. návlle vl
naglev. návllit
nag nirmme rm
naiv måtsåk måtsåg- attr. måtsåk; (~ person) måtsåk måtsåg- el. måtsåksiehke g; (godtroende person) jáhkkarádas -rádas-
naken rihtso (attr. i sms.); (uten klær) rihtsok rihtsog- attr. rihtso; (~ i overført betydning) buottsos buodtsus- attr. buottsos; (ubeskyttet) suojedis attr.; forblåste og nakne landområder biekkos ja suojedis ednama; (kle av seg ~) rihtsadit; (være el. bli ~) rihtsahit; (gå ~) rihtsudit; (gjøre ~, kle av) rihtsudit; adv. rihttsot; (~ i overført betydning) buodtsot
nakkebånd (hver av de to deler av ~et på grime) rávdde vd
nakkegrop nisskegåhpe b
nakke nisske sk; gripe fast i -n doahppit niskes
nakkesene ginál gidnal-
nakkestikk (stikk i nakken ved avliving av dyr) nisskim
napalm napálmma lm
nappe (hår etc.) gahpet b; snavkkat vk; (~ en gang el. plutselig)gabestit; (~ plutselig) snavkkalit; (om fisk) snoalggat lg; (~ en gang, om fisk) snoalggit; (~ til seg nå og da, en matbit el. annet) snoalledit
narhval sájttesváles -svállá- (l'l) (Monodon momoceros)
narkoman narkomádna n
narr 1(komisk el. narraktig person) hubik hubig-; (opptre som en ~) hubigahttet ht; 2 (gjøre ~ av noe el. noen, håne) bilkkedit, bilkkeda javllat; (gjøre ~ av noe el. noen, erte, plage) givsedit, návrodit; (holde noen for ~, til latter) tjajmon adnet
narraktig hubik hubig- attr. hubigis
narre nárrit (r'r); (bedra) biehttet ht*; (bløffe) hubestit; (bli ~t) nárridallat l (r'r), bæhtádallat l
nasal nasálla l, njunnjejiedna n
nasjonaldag álmmukbiejvve jv; samenes ~ sámij álmmukbiejvve jv
nasjonaldrakt álmmukbivtas -biktas-
nasjonalitet nasjonálitehtta ht
nasjonal nasjåvnålasj ttj el. nasjonálalasj ttj
nasjonalpark álmmukmiehttse hts, nasjonálpárkka rk
nasjonalsang nasjonállávlla vl, álmmuklávla -lávllag- el. álmmuklávlla vl; samenes ~ sámij álmmuklávla -lávllag- el. álmmuklávlla vl
nasjon nasjåvnnå vn; (folk) álmmuk álmmug-
naske nisskot sk, niskudit; som ofte ~r niskudahkes -ahkká(sa) attr. -ahkes
naskeri niskudahka g
nattarbeid idjabarggo rg
nattbord idjabievdde vd
nattbordslampe idjalámmpo mp
nattdrakt idjabivtas -biktas-
nattdyr idjajudos -juhtus-
nattegjest idjaguosse (s's) ss
natteleie idjaláhtjo tj
nattelosji idjadimsadje j, gårdal goarddal-
nattely idjadimsadje j
natterangler idjabirjadiddje
natteravn idjajullo l
nattero idjaráfe
nattestund idjabåddå tt
nattesøvn idjaoados -ådus-; bli berøvet ~en ij oadet oadtjot el. bállit
nattetid idjaguovddel, gasskaidja j; ved ~ idjaguovddela, iján
nattevakt idjavákta vt, idjagåhtsemvuorro r
nattevåker idjajullo l
nattevåk idjagåtsos -gåhtsus-
nattevåking idjagåtsos -gåhtsus-
natt idja j; (i ~)iján; (i ~, i denne dags ~) udnásj ijá; være oppe om ~a ijájt gåhtset; (perioden el. tiden midt på ~a el. den midterste delen av ~a) idjatjårgge rg; (den mørkeste delen av ~a) sjævnjásj sjævnjátj-, sjævnjátjamos sjævnjátjabmus-; vi satt under helleren over den mørkeste delen av ~a sjævnjátjabmusav tjåhkkåhijma slabá vuolen;(midt på ~a) idjaguovddela; ~ og dag el. ~ som dag idjak-biejvvek; arbeide ~ og dag barggat idjak-biejvvek; (~ før midnatt) iehkedisidja j; (~ etter midnatt) idedisidja j; (overraskes av ~a) idjaduvvat v; overf: forslaget var bort i natta oajvvadus lij tjævto boasstot el. mæhttsáj
nattillegg idjadimruhta d, idjadimlasádus ss s; legitimert ~ duodastuvvam idjadimruhta
nattkjole idjavuolppo lp
nattkrem idjavuojdas -vuojddas-
nattlektyre idjalåhkåmus ss s
nattlys idjatjuovgga vg, idjalámmpo mp
nattmat idjabiebbmo bm
nattog idjatåhka g
nattskjorte idjaskirtto rt
nattverdsgjest iehkedismálesguosse (s's) ss
nattverdsgudstjeneste skallomæsso (s's) ss
nattverd skallo l; iehkedismáles -mállás-; (gi el. dele ut ~) skallit (l'l); skriftemål med ~ skallo l
nattverdsmåltid iehkedismáles -mállás-
nattøy idjabivtas -biktas-
natural naturálla l
naturalytelse naturálavattos -vaddus-
naturbarn luondománná n
naturelsker luondoiehttse
naturfag luonndofáhka g
naturfenomen luondodáhpádus ss s
naturfilosofi luonndofilosofija
naturfolk luondoulmutja pl.
naturforvaltning luondoháldadibme m
naturgass luondogássa (s's) ss
naturkunnskap luonndodiehto d; (fag) luonndooahppo hp
naturlig luondulasj ttj, luonduk luondug- attr. luondugis; adv. luondulattjat, (~ere) luondulabbo pp attr. luondulap; adv. (på en ~ måte) luondugit; (mere ~, på en mere ~ måte) luondulappot; (~st) luondulamos luondulabmus- attr. luondulamos, adv. luondulabmusit
naturligvis diedon, han motsatte seg ~ diedon vuosstálastij; det går an ~ dåhkki dat, viertti má
naturliv luonndoiellem
naturlov luondoláhka g
natur luonndo nd, vuohke g; fra ~ens side luondo bieles; språkets ~ giela vuohke; menneskelig ~ almasjvuohke; (av den el. den ~) -luonduk -luondug- attr. -luonduk; god av ~ buorreluoduk -luondug- attr. buorreluonduk; ifølge el. etter ~en luondugit adv.; (av den og den ~en) -nálán; vennligsinnet, godmodig buorrenálán;(skog og mark) miehttse hts, luonndo nd
naturmedisin luondodálkas -dálkkas-
naturmetode luondovuohke g
naturprodukt luondobuvta -buktag-
naturreservat luonndoreserváhtta ht
naturskade luonndovahágahttem
naturverner luondosuodjaliddje
naturvern luondosuodjalibme m, luondosuoddjim
naturvernområde luondosuodjalimguovllo vl
naturvett luonndodájddo jd
naturvitenskapelig luonndodiedalasj ttj; adv. luonndodiedalattjat
naturvitenskap luonndodieda -diehtag-
naust fiervváskiedja j, návsste
NAV (fork. for Norsk arbeids- og velferdsforvaltning) VBÁ (Vuona barggo- ja álkkádusháldadibme)
navle náhpe b
navlestreng náhpetjoalle l; (kutte ~en ved fødsel) náhppit
navne (person med samme navn som en annen) nábnni; (to personer med samme navn, innbyrdes) nábnitja
navnebror gájmme jm; min ~ muv gájmme; navnebrødre gájmitja; de to er navnebrødre såj libá gájmitja
navnedag nammabiejvve jv
navnekonkurranse nammagilpos -gilppus-
navneopprop nammatjuorvvom; stemme ved ~ jienastit nammatjuorvvoma baktu; ha ~ namás tjuorvvot
navneskikk nammadáhpe b
navneskilt nammagalbba lb
navnesøster gájmme jm; min ~ muv gájmme; navnesøstre gájmitja; de to er navnesøstre såj libá gájmitja
navnetradisjon nammadáhpe b
navngi nammadit namáv, namás nammadit; en ~tt person namás nammadum ulmusj
navnkundig attr. giehtos; (berømt) mihtos
navnløs namádibme m attr. namádis
navn namma m; skriv ~et ditt nederst tjále namát vuolemussaj; nevne ved ~ namás nammadit; (gi ~) nabddet bd; (opprinnelig ~) oalle namma m; (som har et godt navn, dvs. pålitelig) åskåldis; (uten ~) namádibme m attr. namádis; (for~) åvdepnamma m; (etter~) maŋepnamma m; (familie~) berajnamma m; (slekts~) berajnamma m, máddonamma m
nazisme nasissma sm
nazist nasissta st
ne (nemåne) nåhkke mánno; månen er i ne dálla le nåhkke mánno; i ny og ne ( og da) duolloj dálloj, duolla (l'l) dálla (l'l)
nebb njunnje nj; (~et på en ørn) goabbme bm; (munn) njálmme lm
ned 1(fra høyere til lavere grad, nivå e.l.) vuolus adv.; (gå ~ i en dal, kløft o.l.) tjágŋat ŋ; (gå ~ fra en høyde, fjell; fare ~) luojttádit; (gå ~ til en lavere høyde) vuollánit; (gå ~ om solen) vidodit; huke seg ~ labmat m; sette ~ prisen hattev vuoledit; trekke ~ giesset vuolus; adv.lenger ~ (enn)vuollelin iness.; (til et sted) lenger ~, lenger ~ (enn) vuollelij ill.; den går ikke lenger ~ enn ij maná vuollelij gå; sett den lengre ~ bieja vuolebuj; litt lengre ~ enn vuollelattjan; lengst ~ vuolemussaj, sett den lengst ~ bieja vuolemussaj; lengre ~ adv. vuolebut; (~ fra et sted, plass) nalta pp., adv.; den datt ~ fra bordet gahtjaj bievde nalta; 2(i uttr. som)skrive ~ noe tjálestit; bli kjørt ~ vuoddjut; laste ~, hente viedtjat ttj; slakte ~ budskapen njuovadit slihturijt; huset brant ~ goahte buolij
nedbeitet (nedtråkket og ~, om tilstand på beitemark) malgge lg; marken er ~ednam la malggen
nedbetale mákset vs
nedbør dálkke lk; (sur ~) nuoskes dálkke; (kraftig ~ i form av regn) stæbádahka g, sjoavádahka g; (~ i form av snø) muohta muohttag-
nedbøyd guvnjo; adv.guvnnjot; sitte med ~ hodeguvnnjahit el. guvnnjot tjåhkkåhit; sitte med ~ hode og sture gumssjahit el gumssahit
nede (i bygda, på marka etc.) vuollen (l'l) adv.; adv.lenger ~ vuolebun, vuollelin iness.; se lenger ~ på den sida gehtja vuolebun dan bielen;lengst ~ vuolemusán
nedenfor pp., adv. vuollel el. vuollela; vuollelin iness., vuollelij ill.; stien går ~ huset bálges manná goade vuollela; hun bor ~ stasjonen sån årru stasjåvnå vuollelin; se ~ gehtja vuollelin; den stanset ~ huset goade vuollelij ganugij; (litt ~) vuollelattjan
nedenfra pp., adv. vuollelis, vuollet (l'l);stikke noe ~ tsåggåt vuollelis; den kom ~ bådij vuollet
nedenunder pp., adv. vuolen, vuollelin; de som bor ~ sij gudi dánna vuolen årru
nederlag vuojtádallam; (lide ~) vuojtádallat l; hæren led ~ doarrofuovva vuojtádaláj; hvem teller ~ på seierens dag guhti låhkå vuojtádallamijt vuojto biejve
nederst vuolemus ss s; du finner den ~vuolemusán gávna; sett den ~ bieja vuolemussaj; fra øverst til ~ bajemusás vuolemussaj
nedertelne (på garn) vuolos vuollus-
nedfallstre guottoj guoddu-; guokkek muorra; (nedfallstrær, krokete grener etc. som er til hinder når man går i terrenget el. som fester seg i garn under fiske, brukes vanligvis i plur.)gárek gáreg-
nedgang 1(sol~)vidodibme m; ved sol~en biejve vidodimen; 2(det å synke, om priser o.l.) vuollánit, vuollánibme m; en viss ~ i prisene hatte vuolláni muhtem mærráj; 3(sted der en går ned) tjáŋadahka g, tjáŋaldahka g; trappe~ tráhppátjánaldahka
nedhuket (med hodet ned) labbmot adv.
nediset jieggŋum; (bli ~)jieggŋut
nedkjempe oajttet jt; bli ~t oajtádallat l
nedkjøle (kjøle ned noe) tjoasskodit; bli nedkjølt tjoasskot sk; maten er nedkjølt biebbmo le tjoasskum; bli nedkjølt (om kroppstemperatur) goallut (l'l); være nedkjølt goallomin
nedkjøling tjoasskodibme m; drive med ~ tjoasskodit
nedlegge hiejttet jt*, guodet; bli nedlagt hiejteduvvat v; ~ forbud mot noe buorggot rg
nedleggelse (avvikling) hiejtedibme m
nedlesset (fullastet) ládas ládas- attr. ládas
nedoverbakke miehtebuollda ld, miedoj miehtuh- el. miehttu-; (~ for å renne på ski) tjerasmiedoj -miehtuh-
nedover vuolus adv.
nedpå jeg traff henne ~ på butikken iejvvijiv suv vuollen oassásin; (legge seg ~)viellidit (l'l), hun gikk for å legge seg ~ manáj viellidittjat;legge seg ~ littviellidasstet st (l'l)
nedre vuolásj attr.; vuolep vuolebu- attr. vuolep; vuolle-; på ~ siden av husetgoade vuolásj bielen; på ~ nivå vuolep dásen; ~ ende vuollegiehtje tj; ta ~ veien maná vuollebálggáv
nedsette 1(sette ned, redusere) vuoledit, sterkt nedsatte priser vuoleduvvam hatte; få nedsatt hørsel bieljeduvvat; 2(oppnevne) nammadit
nedsettende (~ omtale) lájtto jt; omtale ~ lájttet jt
nedskrive árvov vuoledit
nedskrivning árvvovuoledibme m; ~ av dollaren dolláris árvov vuoledit
nedsnødd (som er (nesten) borte i ~) muohttum, (som er dekt av snø) suovvum; (bli ~)muohttut, suovvut (v'v)
nedstemthet hådje j, håjesvuohta d
nedstemt håjen; (gjøre ~) hådjodit; (bli ~) hådjot j, hådjånit
nedstigning (vei, rute) luojttádahka g, (sted hvor en kan komme ned) tjáŋaldahka g; ~en fra toppen er bratt og ulendt luojttádahka tjåhkås le rádes ja smilltjá
nedtone uhtsedit
nedtrappe binnedit; (~s) binneduvvat v; støtten til virksomheten skal ~s doarjja doajmmaj galggá binneduvvat
nedtrykt håjen; være ~ etter det dårliger resultatet liehket håjen dan nievres båhtusa diehti el. maŋŋela; stemningen var ~ ulmutja lidjin håjen
nedtråkket (~ og nedbeitet, om tilstand på beitemark) malgge lg; marken er ~ednam la malggen
nedverdige iebdedit
nedverdigelse iebdedibme m
nedvurdere vaddet el. oadtjot binnep árvov
negasjon (gramm. term) vuornnom, vuornádus ss s
negasjonsverb vuornnomværbba rb*
negativ negatijvva jv; (~ innstilling) vuosstemiella l; (~t innstilt) vuosstemielak -mielag- attr. -mielak, -mielagis
negerarbeid niedalattjaj barggo
neglebitt bihtsaguvvam; (få ~)bihtsaguvvat v
neglelakk gadtsaláhkka hk
negl gadtsa tts
nek gårnnebilggá lg
nektelsesform vuornnomhábme m
nektelsesverb vuornnomværbba rb*
nektelse vuornnom, vuornádus ss s, vuornádibme m
nekte vuornnot rn (med verbalsubst. i elat.);vuornádit; nádot; han ~t å dravuornoj vuolggemis
nekting vuornnom, vuornádus ss s
nemlig vuojn, namálattjat; han har ~ vært der sån le vuojn danna læhkám; hun er ~ hennes datter sån le vuojn suv niejdda;
nemnd nammadus ss s
nepe návraj návrrah-, nábrre br (Brassica rapa)
nerve nærvva rv*
nervøs balon; asidasj ttj attr. asidis; man er litt ~ ulmusj la hálvva asidasj; bli ~ ballát (l'l); være ~ballat; være ~ el. stresset (over noe) surrat r
nervøsitet ballo l
nesebeinet njunnjedákte vt
neseblod (blø ~) njunjes varddet
nesebor njunnjerájgge jg
nesebrusk njunnjenjuorges -njuorggá-
nesehule njunnjerájgge jg
nesehår njunnjeguolgga lg
neselyd njunnjejiedna n
nese njunnje nj; oppstopper~gavvarisnjunnje nj; ørne~ goabbmenjunnje; stikke ~n opp i noe njunjágahttet ht
neserot njunnjemátta -máddag-
nesetipp njunnjegiehte tj
neshorn tjoarvvenjunnje nj (av familien rhinocerotidae)
neslitt nåhkåm; bli ~ nåhkåt; dekkene er ~ dehka li nåhkåm
nes njárgga rg; nássje (s'sj) ssj; (neset,området mellom to elver som flyter sammen) skájdde jd
nestadv. (~ etter) maŋŋela; hun gikk ~ etter meg sån vádtsáj muv maŋŋela; (som bestemmelse til superlativ) nubbe; ~ lengst nubbe guhkemus; ~ størst nubbe stuorámus
neste guojmme jm; du skal elske din ~ som deg selv dån galga guojmát iehttset degu ietjat
nestekjærlighet guojmmegieresvuohta d
nesten adv. vargga; hun er ~ like stor som du sån la vargga duv madák; (litt mindre bestemt el. bindende) hálvva; jeg tror ~ det hálvvá jáhkáv
neste tjuodtjelij, boahtte, maŋep maŋebu- attr. maŋep; ~ uke tjuodtjelij vahko; ~ år boahtte jage; ~ søndag maŋep sådnåbiejve; (andre) nubbe pp; ~ gang nuppádis, ietjá bále; fra en samtale til den ~ avtat ságastallamis nubbáj
nettavis næhttaavijssa js
nettbank næhttabáŋŋka ŋk
nettbasert: ~ utdanning næhttaåhpadus ss s, åhpadus nehta baktu
nettbokhandel næhttagirjjeoases -oassás-
netthandel (nettbutikk) næhttaoases -oassás-; (det å handle via nett) næhttaoasestibme m; har du handlet på nett? le gus nehtan oasestam?
netthendt giehtatjiehppe hp attr. -tjiehpes
nettlærer næhttaåhpadiddje
nettmage (~n hos drøvtyggere) tjalmas tjalmmas-; (åpning mellom vom og ~) tjalmasnjálmme lm
nett næhtta ht*; viermme rm
nettoinntekt nettosisboahto d, nettoboahto d
nettopp áttjak; áttjas; de som ~ er kommet sij gudi li áttjak boahtám; et menneske som ~ er ankommet áttjas ulmusj; adv. jur; det er ~ slik jeg tenkte jur nav ájádalliv; nå først, då først esski
nettprat næhttaságastallam
nettsamfunn næhttasebrudahka g
nettside næhttabielle l; på vår ~ mijá næhttabielen
nettsted næhttabájkke jk
nettstudium næhttaåhpadus ss s
nettverk værmádahka g; internasjonalt ~ rijkajgasskasasj værmádahka
never biesse (s's) ss; det innerste laget av ~, nærmest barken (tynn som en hinne) nuobrre br el. nuobrrebiesse (s's) ss; (krøll~; løshengende ~frynser på bjørk) goabrrebiesse (s's) ss; løype og samle ~ biessit (s's); (samle never, dekke med never) biessit (s's); (flette med ~) liktit
neverkorg boartte rt
neve tjårmmå rm; en ~ full av stein tjårmådievva giergijs; knytte ~n tjårmmit
nevnelse nammadibme m; ved navns ~ namáv nammadijn
nevne nammadit; bæggodit tr.; (fl. el. gjentatte ggr.)bækkodit; (en gang) bæggalit; (~ i forbifarten) nammadasstet st; (si noe i forbifarten)javlastit; (en gang, vanligvis brukt i nekt.) giehtádit; ingen som ~r noeaktak ij giehtáda majdik; (bli nevnt) nammaduvvat v; (~s) javladuvvat v
nevner (under brøkstrek) bekkadiddje
nevning nammadus ss s
nevø (~ for muohtá, søstersønn) muohtal, niehpe b; (~ for siessá, brorsønn) siessal; (~ for ænoj, søstersønn) niehpe b, æddnul, ~n min næhpát, ~n din næhpát; (~ for tjiehtje, brorsønn) tjiehtjev
ni 1(grunntall) aktse vts; (ni ganger) aktsi; 2(samlingstall, om personer) avtses aktsás-; (om dyr) aktsegis ss s
nidel avtsádis ss s
nidkjærhet sávresvuohta d; (med el. i nidkjærhet) sávret adv.
nidkjær sávrre vr attr. sávres; (bli ~) sávrrot vr; adv. sávret
nidobbel(t) avtsegerdak -gerdag- attr. -gerdak; adv. avtsegærddáj
nidoble avtsegerdagahttet ht
niende avtsát avtsád-; ~ gang avtsát bále; (~ gang, for det ~) avtsádis ss s
niendedel avtsádis ss s
nier 1 avtsák avtság-; ta~en (buss el. trikk nummer ni) tjuovo avtságav; ~en var banens beste spiller avtsák lij buoremus tjiektje; skyte en åtter og to ~e vuohtjet gátságav ja guokta avtsága; 2(deltaker som blir nummer ni) avtsát avtsád-; 3(gruppe på ni) avtses aktsás-
niese (~ for muohtá, søsterdatter) muohtal, niehpe b; (~ for siessá, brordatter)siessal; (~ for ænoj, søsterdatter) niehpe b, æddnul, ~n min næhpám, ~n din næhpát; (~ for tjiehtje, brordatter) tjiehtjev
nihundre aktsetjuohte d; jeg gav (betalte) ~ for den máksiv aktsetjuode dassta; de solgte den for ~ vuobddin dav avtsetjuohtáj
nikke nivkkot vk; nivkkalit, nivkedit mom.
nip (bergspiss) nibba pp
nipp (være på ~en) vargga; jeg var på ~en til å sovne vargga oaddáv; han var på ~et til å gråte vargga tjierru
nise nisso (s's) (Phocoena phocoena)
niste niesste st
nitall avtsetálla (l'l) ll
nitten 1(grunntall) lågenanaktse vts; klokken n~ lågenanavtsen; 2(samlingstall, om personer) lågenangavtses -aktsás-; de ~ som kom lågenanavtses gudi båhtin
nittende (ordenstall) lågenanavtsát -avtsád-
nittenåring lågenanavtse jage vuoras
nitti 1(grunntall) aktselåhke g; (~fem) aktselåkvihtta; ~fem år gammel aktselåkvidá jage vuoras; 2(ordenstall) ~ende aktselågåt el. avtsátlågåt; ~åttende aktselåkgávtsát; 3(samlingstall, om personer) aktselåges; ~fem personer aktselåkvidás -vihttas-
nivå dásse s, mierre r; (område)suorgge rg; på et lavere ~ vuolep dásen; på samme ~ avtadásen, sæmmidásen, dássálaháj, dássásasj ttj; lavere ~ vuolepdássásasj ttj; de to er på samme ~ såj libá dássásattja el. avtadásen; som hører til på samme ~dássásasj ttj; som er på et visst ~ dáses dássás- attr. dáses; sette på samme ~ dássedit; komme på det ~et dan mærráj el. dássáj jåvsådit; stige, om ~ låpptånit; ~et stiger dásse l låpptånime
nivåsenkning dássevuoledibme m
niårig (som varer i ni år) ávtsejahkásasj ttj; (som er ni år gammel) ávtsejagák -jagág- attr. -jagák
niåring ávtsejagák ávtsejagág-
niårs ávtsejahkásasj ttj
noaord (erstatningsord som brukes når en ikke vil nevne el. kommer på det rette ordet) áhtabáhko g, sadjásasjbáhko g
noe 1 juoga; det skjedde ~ juoga dáhpáduváj; gen. juoŋga; i forhold til ~ juoŋga gáktuj; akk. juojddá; jeg så ~ vuojnniv juojddá; (av ~) juosstá, den er nå laget av ~ juosstá le gåjt dagádum; (til ~, på ~)juosik; hører til ~gullu juosik;(med ~) juojnak;arbeide med ~ annet enn...barggat juojnak ietján gå...; (som ~, til el. for ~) juonen;bra for ~, til ~ som er bra juonen buorren; (til ~, som ~) juonenik; bra til ~juonenik buorren; gi seg ut for å være ~ ietjas juonenik adnet; (en eller annen, noe slags) juokkirak el. juokkirik; han er ~ i bankvesenet (har en el. annen stilling) sujna l juokkirak báŋŋkavirgge; dette er vakrere enn ~ jeg før har sett dat la tjáppáp gå majt goassak lav vuojnnám; (~ av viss mengde, antall etc., en del av) muhtem; ~ av arbeidet ble igjen (ble ikke utført) muhtem barggo bátsij; 2(i noen forskjellige uttrykk); har du sett ~ til henne? le gus vuojnnám suv?; han er ikke ~ tess ij la sån heva; det hjalp nok ~ viehkedij dat vehik; de bråkte ~ aldeles forferdelig stuojmmijin ållu sælldát; han er ikke blitt til ~ sån ij la manenik sjaddam; 3(ved nektelse og spørsmål) mige;gen.maŋga;akk. majdik, majdak,mavga; ill. masik;iness.mannak; elat.masstak;kom.majnak; ess. mannak, manenik;den ble det ikke ~ av dassta ittjij sjatta mige; jeg mener at jeg ikke står ~ tilbake for disse muv mielas iv le maŋga láhkáj dajs nievrep; det gjør ikke ~ij dagá majdik; forstår dere ~ av dette? dádjadihpit dij majdik dássta?; før han rakk å si ~ åvddål gå háhppidij mavga javllat; vær ikke bekymret for ~ allit masstak måråsta; det duger ikke lenger til ~ ij dasti dåhkki manenik; migek; har du ikke ~ å si som svar? ij gus dujna le migek vásstádussan; nom. pl. mahkka; de hadde ikke ~ å spise siján ællim mahkka bårråt
noen 1(en viss, en el. annen, visse, enkelte) soames soabmás- attr. soames, sudes attr. suhtte el. suhtta; nágin; muhte, muhtem, pl. muhtema; det må nå komme ~ bådisj má soames; jeg traff ~ (av dem) i Kjøpsvik iejvvijiv soabmásav Gásluovtan; ~ hadde allerede reist muhtema lidjin juo vuolggám; det er ~ som ikke bryr seg om noe muhtem ulmusj ij berusta masstak; ~ kom, andre igjen dro muhtema båhtin, iehtjáda vas vuolggin; (~ gang) muhttijn; ~ gang blir man trøtt muhttijn ulmusj vájbbá; (~ gang, ved nekt. og ved spørsmål) goassak (s's) adv.; har du ~ gang vært i Finland? le gus goassak Suoman mannam?; (~ ting) juoga; hvis det skulle skje ~ ting, må du ringe jus juoga dáhpáduvvá, de viertti riŋŋgut; (~ som helst) makkirak; har du ~ som helst grunn til å klage le gus makkirak sivva luodjot; 2(~ få) ájnegasj el. ájnegispred., attr., nágin gallegattja; (~ få, ~ enkelte) gallegasj ttj, gallegis, åt-galla; med ~ få ord gallegasj bágoj; de var kun ~ få samlet lidjin dåssju gallegattja tjoahken; 3(ubestemt mengde, omfang, antall, grad o.l); er 50 år ~ alder? le gus 50 jage makkirak áldar?; i ~ grad muhtem mærráj; det var ~ mennesker til stede soabmása lidjin tjoahken; han er ~ og førti år gammel sån le badjelasj nielljalåk jage vuoras; 4(ved nektelse og ved spørsmål); aktak, gen./akk. avtak, åvtåk, ill. aktasik, iness. avtanik, elat. avtastik, kom. avtajnik; om ~ kommer jus aktak boahtá;så du ~? vuojnni avtak?; jeg har ikke sett ~ iv la avtak vuojnnám; ga du den til ~? vaddi dav aktasik?; er det ~ som har penger? le gus avtanik biedninga?; jeg har ikke hørt noe fra ~ iv la avtastik majdik gullam; (hos noen (om to) goappánik iness.; (fra el. av noen, om to) goappástik elat.; (hos ~, av to) juoppánik, har ~ av dere (to) en penn? le gus juoppánik pænna?; (med ~ av dem, om to)goappájnik kom.; jeg klarte ikke med ~ av dem (om to) ittjiv goappájnik rijbada; dahtak; ~ fikk mat og ~ ikke dahtak oattjoj biebmojt ja dahtak ittjij; (~ gang) goassak (s's) adv.; har du ~ gang hørt ...? le gus goassak gullam ...?
noenlunde adv. (ikke så verst) muttágit, hvordan gikk det? gåktu manáj? jo takk, sånn ~ ná, muttágit
noensinneadv. gudik goassak (s's); goassak (s's); det verste jeg ~ har hørt værámus majt goassak lav gullam
noenstedsadv. 1 (ET ELLER ANNET STED)juonná (n'n), man finner det vel ~ juonna dal dav gávnná; (i retning til) juosik, når man reiser ~ gå juosik vuolggá; (~ ifra) juosstá; 2(med negasjonsverb og i spørsmål) gånnåk (n'n); den finnes ikke ~ ij dat gånnåk gávnnu; har du vært ~? le årrum gånnåk?; (i retning til) gåsik; du må ikke dra ~ alluda gåsik vuolggu; (om bevegelse i et område) gågguk; jeg slapp ikke fram ~ittjiv gågguk besa; (~ ifra) gåsståk, den kommer ikke ~ ifra ij dat gåsståk boade, kommer du ~ ifra? boadá gåsståk?
noenting mige,gen. maŋga,akk.majdik el. majdak, mavga,ill.masik,iness.mannak, elat.masstak,kom.majnak,ess.mannak, manenik; har du ~ å selge? le gus mige vuobddet?; har du fått ~ le gus oadtjum majdik?; anse for ~ adnet manenik; nom. pl. mahkka
nok 1(tilstrekkelig) nuoges nuohkás- attr. nuoges; nå er det ~ nuoges la dal; nå har vi arbeidet ~ for i dag juo lip dal nuohkásav barggam uddni; ta med deg ~ med klær válde maŋen nuohkásav biktasijs; galle (l'l) ll, det er ~ av matgalle l biebmojs;anse som ~ nuohkahit; (om mengde) -nárre r (brukes mest som 2. ledd i sms.),~ til et måltid, ~ antall porsjoner bårråmnárre;~ (mat) for én dag, dagsporsjonbiejvvenárre; (ha fått ~ mat)dåhkkåhit; adv. nuohkásit, jeg har arbeidet ~ man lav nuohkásit barggam;(få ~ av mat, aktivitet o.l.)gallánit (l'l); (få ~ av noe)dievvut (v'v); 2(brukt i forskjellig betydning)jeg må ~ gå hæhttuv dal vádtsát; han er ~ trøtt sån lisj dávk vájbas; det er ~ så nav lisj så de; godt ~ ållåsit (l'l); sant ~ galla, gal; du har ~ spist av smøret dån la gal bårråm vuojas
nokadv. (enda)forsøk ~en gang gæhttjala ájn; ta ~ et glass válde ájn glása dievav
nokk (den ytterste delen av en rundtholt, f.eks. av en rå el. en bom) nuohkke hk
nokså viehka; det var ~ mange på møtet lidjin viehka ålos tjåhkanimen; (~ godt, om karakterer) muhtem mærráj buorre
nomade jåhtåliddje; nomadiserende same jåhttesábme m
nomadisme jåhtteviessom, jåhtålibme m
nominal nominálla l
nominasjon nominasjåvnnå vn
nominatdel nomináhtaoasse s
nominativ nominatijvva jv
nominat nomináhtta ht
nominere nominerit, nammadit; nominert på 2. plass nuppát sadjáj nomineriduvvam
nonne noanna (n'n) nn*
nordaforadv. nuorttan, nuorttalin
nordafraadv. nuorttat, nuorttalis
nordavind nuortto rt, nuorttobiegga kk
nordboer nuorttaboer
Norden Nuorttarijkka jk
nordfra nuorttat, nuorttalis
nordisk nuorttarijkalasj ttj
nordlandsstarr suojnne jn (Carex aquatilis el. Carex vesicaria); tjukk ring av sammenrullet ~ suojnnevierra r; (legge ~ i kommager) dállit (l'l); (skjære ~) suojnnit
nordlending nuorttavuonak -vuonag-
nordlig attr. nuorttalij, nuortasj-; (i ~ retning) nuortas; (~ere) nuortap nuortabu-, nuorttalabbo pp attr. nuorttalap; ~ dialekt nuorttalap giellasuorgge; (~st) nuorttalamos nuorttalabmus- attr. nuorttalamos; nuortamus ss s; (~ vind) nuortto rt; (~ lett bris) nuorttoråda
nordlys guovsagis ss s
nordmann (etnisk ~) dádtja ttj, ládde tt; (person fra Norge) vuonak vuonag-, vuonarijkak -rijkag-; (såvel) same som ~ sábmek láddek; nordmenn og samer dáttja ja sáme; nordmenn og svensker vuonaga ja svenska; det var mange nordmenn i Luleå lidjin ållo vuonaga Julevun
nordnorsk nuortta-vuodna n
nord nuortta rt; attr. nuortasj-; (til ~ om) nuorttalij pp.; (i ~) nuorttan; (mot ~) nuortas; (fra ~) nuorttat; (fra ~ om) nuorttalis pp.; (~ om) nuorttalin pp.; (~ om, om bevegelse) nuorttal(a) pp.; (lengre i ~) nuortap nuortabu-, nuorttalabbo pp attr. nuorttalap; adv.(~ for, om bevegelse) nuorttal(a); adv. (i ~) nuorttalin
nordområde nuorttaguovllo vl, nuorttalijguovllo vl
nordområde nuorttoguovllo vl
nordover nuortas, nuorttalij
nordpol nuorttapåvllå vl
nordre nuortap nuortabu- attr. nuortap, nuorttalap; den ~ veien er kortest nuortap rahte l oanep; (~ side) nuortasjbielle l; langs ~ siden (om bevegelse) nuorttal(a), nuortasjbielev, på ~ siden nuortasjbielen
nordsame nuortak nuortag-
nordsamisk nuorttasámegiella l, nuortak nuortag-; (snakke ~) nuortagahttet ht
nordside nuortasjbielle l; (på ~n av) nuortasjbielen, nuorttalin; (en som bor på ~n) nuortasjbielek; (langs ~n av) nuortasjbielev; (til ~n av) nuortasjbælláj, nuorttalij; (på ~n, om bevegelse) nuorttal(a) pp.; (fra ~n av)nuorttalis pp.; (fra ~n)nuorttalis; (~n el. skyggesiden av et fjell,hus) irkes irkká, irkesbielle l, irkusjbielle l
nordvestlig nuorttaalusj attr.; nuorttaalle l; i ~e områder nuorttaalusj guovlojn; i det ~e Amerika nuorttaalle Amerikin; (i ~ retning) nuorttaalás; (~ vind) nuorttaaládahka g; (~ lett bris) nuorttaaládakråda, nuorttaalátråda
nordvest nuorttaalle l; mot ~ nuorttaalás; fra ~ nuorttaallet (l'l); i ~ nuorttaallen (l'l); (~, om vind) nuorttaaládahka g
nordøstlig nuorttalulusj attr.; nuorttalulle; i ~e områder nuorttalulusj guovlojn; i det ~e Amerika nuorttalulle Amerikin; (~ vind) nuorttaluládahka g;(~ lett bris) nuorttaluládakråda el. nuorttalulátråda; (i ~ retning) nuorttalulás; (~ere) nuorttalulep -lulebu- attr. nuorttalulep; (~st) nuorttalulemus ss s
nordøst nuorttalulle l; mot ~ nuorttalulás; fra ~ nuorttalullet (l'l); i ~ nuorttalullen (l'l); (som er lengre mot ~) nuorttalulep -lulebu- attr. nuorttalulep; (som er lengst mot ~) nuorttalulemus ss s; (~, om vind) nuorttaluládahka g
Norge Vuodna n, Vuonarijkka jk
normal (til det ~e) almajda; komme til seg selv, bli ~almajda boahtet
normere mierredit, njuolggidit; ~ skrivemåten mierredit tjállemvuogev; til el. etter normert tid mierredum ájggáj; normerte prøver mierreduvvam gæhttjalime; ~nde mierrediddje
normering mierredibme m, njuolggidus ss s
normgivende mierrediddje, (følge normen) dábijt tjuovvot
norm njuolgadus ss s, rievtudis ss s, dáhpe b; følge ~en dábijt tjuovvot
norsk 1(språk)dárogiella l, dárro r; faget ~ dárogielfáhka g; (i sms.) dáro-; skrive på ~ dárruj tjállet; oversette til ~ dárruj jårggålit; fra ~til samisk dáros sábmáj; (snakke ~) dárustit, (forsøke å snakke ~) dárustallat l; (~ sidemål) nubbe (vuona)dárogiella l; (ved sammenligninger med svensk og for å presisere at det er snakk om det ~e språket brukes vuona- som forledd, f.eks. til ~ fra svensk vuonadárruj svierigadáros); 2(som gjelder, skriver seg fra, er karakteristisk for Norge og nordmenn); vuona; det ~ flagget vuona slávggá
norskspråklig dárogielak -gielag- attr. -gielak, dárrulasj ttj
norsktalende dárogielak -gielag- attr. -gielak; dárrulasj ttj
norvagisere (om språk) dárojduhttet ht; ~ språket gielav dárojduhttet; (bli språklig norvagisert)dárojduvvat v; (bli norvagisert, kulturelt og språklig) láddáduvvat v, láttájduvvat v
nos njunnje nj
notat tjála tjállag-, notáhtta ht
notere tjállet l, tjálestit
note tjálálvis ss s
notfiske nuohttim; (drive ~) nuohttit
notfisker nuohttár
notis oanes tjálálvis ss s
not nuohtte ht; sette ut ~a nuohtev suohppot; dra ut på ~ (notfiske) nuohttáj vuolgget; (~ uten kil) gåldå gålldåg-; (land~) gáddenuohtte ht; (fiske med ~) nuohttit; (varp el. kast med ~; sted der man drar ~) várppe rp el. nuohttevárppe rp; (sted hvor man drar inn land~a) njuobadahka g; (hver og en av de deler ei ~ lages av) stielas stiellas-; vi binder ~delene sammen mij gednap nuohttestiellasijt aktij
notvarp (kast med not og sted der en fisker med varp) várppe rp el. nuohttevárppe rp
novelle novælla (l'l) ll*; lese en ~ novellav låhkåt; ~samling novællatjoahkke (l'l)
november basádismánno n
nov náhpo b; nusske sk
nugle nuovllo vl
nule nuovllo vl
null nulla (l'l) ll
nummer nummar
nummerskilt nummargalbba lb
ny (månen er i ny) sjadde mánno
nyankommen áttjasboahtte, ådåboahtte
nyansatt ådåbargge, ådåvirgálasj ttj
nyanseforskjell vehi sieradus ss s
nyanse sieradus ss s, vehi sieradus ss s; ha sans for ordenes ~r liehket mielos bágoj sieradusájda
nyanskaffelse ådåásadus ss s, ådåháhkuhibme m
nybegynner álgge el. ådåálgge; áttjasálgge
nybrott 1 ruoddidum ednam; 2 ådådahko g
nybrottsarbeid 1 barggo ednamav ruoddit; 2 ådådahko g
nybygger ådåårro (r'r), ådåboahtte
nydannelse ådådahko g; ~ av termerådåtærmmadahko g
nydanning ådådahko g
nydelig 1(fin) tjábbe pp attr. tjáppa; ~ vær tjáppa dálkke; (~est) tjáppámus ss s, tjáppemus ss s; 2(velsmakende) ásvas ássvas- attr. ásvas; njálgge lg attr. njálga; maten var ~ biebbmo lij ásvas el. njálgge
nydyrke ruoddit
nydyrking ruoddim
nyere ådåsabbo pp attr. ådåsap; ~ bil ådåsap bijlla; (ferskere)varrasabbo pp attr. varrasap; ~ historie dán el. mijá ájggásasj histåvrrå
nyeste ådåsamos ådåsabmus- attr. ådåsamos; ta den ~ válde dav ådåsabmusav; (ferskest) varrasamos varrasabmus- attr. varrasamos
nyfødt (~ om barn) njuorak njuorag- attr. njuorak; (~ barn, den ~e) njuorakmánná n, riegádimmánná n
nyhetsmelding sáhkadiedádus ss s
nyhetsredaksjon ådåsdåjmadus ss s
nyhetsredaktør ådåsdåjmadiddje
nyhetssak ådåsássje (s'sj) ssj
nyhetssending ådåssátta -sáddag-
nyhet ådås ådås-, sáhka g; ~r ådåsa; hyggelige ~r hávsskes sága; god el. gledelig ~ ávvosáhka g; gode ~r buorre sága; ~shungrig sáhkagåjkon
nykokt varás varras- attr. varás; áttjak vuossjadum; ~ kaffe varás káffa
nykonstruksjon ådådahko g
nylig áttjak; áttjas; den er ~ ankommet dat le áttjak boahtám; menneske som ~ er ankommet áttjas ulmusj; siden ~ æskátjis
nymalt áttjak málliduvvam
nymfe (til døgnflue, vårflue og steinflue) gátjukråbme m
nymotens ådåájggásasj ttj
nynne lillardit, (~ el. synge gjentatte ganger på samme strofe)niherdit
nynorsk (vuona)ådådárogiella l
nyorddanning ådåbáhkodahkam
nyord ådåbáhko g
nyrefett nidábuojdde jd
nyre månem; (nyrene og fettet omkring dem) nihta d
nyrestein månemgiergge rg
nyretalg nidábuojdde jd
nyrik áttjasboanndá nd; de ~e áttjasboandá
nyse gassnet sn
nys gasnas gassnas-
nysgjerrig (som stikker nesen opp i noe) njunják njunjág- attr. njunjágis; (vitebegjærlig) diehtemvájnok attr. -vájnogis; (spørresyk) gatjádahkes gatjádahkká- attr. gatjádahkes; adv. njunjágit; (være ~) njunjágahttet ht; (være ~ på om noen vet noe) gulldaladdat tt
nysgjerrighet njunjágahttem; (vitebegjær) diehtemvájnno jn, diehtemvájnogisvuohta d; (interesse) berustibme m
nyskapning ådådahko g
nysnø vahtsa ts; (snø litt på tidligere snølag) vahtsadit; (tynt lag av ~, mindre en vahtsa) vassme sm; (~ som er tørr og fyker med vinden)slievar slievvar- el. slievarmuohta -muohttag-; (første sporsnøen på høsten) vuohtádahka g; (~ el. sporsnø som har falt slik at en kan se spor etter dyr, spesielt om sporsnø i vinterskogen for rein) ájnát ájnád- el. ájnádahka g; (~ som har falt i kaldt vær, medfører tungt føre) sagij sahkih-; (fuktig ~ som fester seg overalt, på ting, klær etc.) dejkarmuohta -muohttag-
nyss (få ~ om) gulástit
nytelse návddahibme m, návdudallam; det var en ~ å høre henne spille návddahiv gulldalit suv gå tjuojadij
nyte návddahit, návdudallat l, niektit; ~ det gode buorijt návddahit; ~ livet dáv iellemav návdudallat; ~ godt av, ha fordel av ávkkit; (fortære) ~ alkohol juhkat g, ~ maten bårådit, biebmojt návdudallat; ~ utsikten várdudallat l
nytenking ådåsis ájádallat, ådå ájádus
nytestamentlig ådå testamenta; de ~e skrifter ådå testamenta tjállaga; i nye ~tid ådå testamenta ájge
nytte 1 ávkke vk; til ~ ávkken; dra ~ av ávkkit; hva ~ har vi av det? mij ávkijt la dassta?; (i nektende utsagn) gánna (n'n) nn; noe som er til ingen ~dåssje (s'sj) ssj;til ingen ~ adv. dåssjåj (s'sj), dåssjen (s'sj), ij masik dåhkkit; anstrenge seg til ingen ~ dåssjijt rahtjat; 2(hjelpe)det ~r ikke ij mávse, ij lijssi
nyttegjenstand adnogávnne vn
nytteløs (fåfengt) dåssjedis; ~t arbeid dåssjedis barggo
nyttev. 1(bruke, utnytte) adnet n, ávkkit; ~ tiden adnet el. ávkkit ájgev; 2(hjelpe, gagne) lijssit, liehket ávkken; det ~r ikke å nekte ij lijssi vuornnot; hva kan det ~? majt lijssi?; dere ser at ingen ting ~ vuojnnebihtit ij mige dahkat
nytteverdi ávkkimárvvo rv
nyttig ávkálasj ttj; ávkká attr. ávkkás; ~e opplysninger ávkálasj diedo; (være ~) ávkken liehket; den er ~ for oss dat le midjij ávkken; (passende, dugelig) gávnas gávnnas- attr. gávnas; (anvendelig) anedahtte
nyttiggjøre (~ seg) ávkkit, ávkástallat l; (bruke) adnet n
nyttiggjørelse ávkkim, ávkástallam
nyttårsaften ådåjakruohtta ht, ådåjakiehket -iehked-
nyttårsdag ådåjakbiejvve jv
nyttårsforsett ådåjakájggomus ss s
nyttårshilsen ådåjaksávadus ss s
nyttårstale ådåjakhålla l; i sin ~ ådåjakhålanis
nyttårsønske ådåjaksávadus ss s
nyttår ådåjahke g; godt ~! vuorbbe ådåjagijn!; fra ~ til påske ådåjagijs bæssátjijda
nyutdannet áttjásåhpadum; ~ lærer áttjásåhpadum åhpadiddje
nyvalg ådåválgga lg
nyvinning ådåihkkun, ådådahko g
ny ådås ådås- attr. ådå; en ny regjering ådå ráddidus; bygge seg et nytt hus ådå goadev tsieggit; er det noe nytt? le gus ådåsa?; spørre nytt ådåsåsijt jæsskot; begynne på ~ ådåsis álgget; (om spor, nyheter etc.) varás varras- attr. varás; ferskt spor varás luodda; (noe el. noen som er ny el. nytt) åduk ådug-; (ny, om tid) ådåájggásasj ttj; (på nytt) ådåsis, (igjen) nuppádis; når du drar på nytt gå nuppádis vuolgá; (bli som ny) ådåstuvvat v; (få på nytt, om influensa, virus o.l.) gerdudallat l; (nylig) áttjas
nyårsdag ådåjakbiejvve jv
nyår se nyttår
næravis lagosavijssa js
nærbeslektet lahkaberulasj ttj
nærdemokrati lagosdemokratija
nærgående (påtrengende) nierbak nierbag- attr. nierbagis
nærhet lahkavuohta d, lagosvuohta d, lagos lahkus-; (~ av noe) bájkke jk, guorra r; i ~enguoran, lahkusin; der i ~en av sjåen danna skiejá guoran;her i ~en dánna lahkusin, dájn lahkusijn; fra ~en av lahkusis;i ~en av hverandreguorralakkoj, lahkalakkoj, bájkkálakkoj adv.; i ~en av rájenpp.; jeg var så langt som til Måskåsjviehkiv Måskåtja rájen;denne er ikke engang i ~en av (å bli ferdig, målet etc.) dát ij la åvvånis maŋga rájen; til ~enbálldajpp.
næring (mat, føde) biebbmo bm; (yrke, levevei) æládus ss s; primær~ vuodoæládus ss s
næringsdrivende æládusdoajmme
næringsfond æládusfoannda nd*; søke penger fra ~et æládusfåndas rudájt åhtsåt
næringsgren æládussuorgge rg; en ~ i sterk vekst æládussuorgge mij åvddån
næringsinntekt æládussisboahto d
næringsliv æládus ss s, æládusiellem
næringsmiddel biebmos biebbmus-
næringsoppgave æládusdiedádus ss s
næringspolitikk æláduspolitihkka hk
næringsrik (om mat) biektel attr. biektelis
næringssektor æládussuorgge rg
næringstiltak æládusdoajmma jm*
næringsutvikling æládusåvddånahttem, æládusåvddånibme m
næringsutøvelse æládusbarggo rg
næringsutøver æládusbargge
næringsvei æládustjærdda rd*
næringsvett æládusdájddo jd
næringsvirksomhet æládusdoajmma jm*
nær lahka, -guoranprp., pp., adv., ~e naboer lahka rádná; ~ huset goade lahka, goahteguoran; aldeles ~t ållu lahka; (mer nær) lagáp lagábu- attr. lagáp; (~, noe som er ~t)lagos lahkus-; nær omgivelse el. omegn lahkabiros lahkabirrus-; i ~e omgivelser lahkabirrusijn; (nær- i sms.) lagos-;~t (ved bevegelse) næjkkapp., adv.; han gikk mot meg (støtte borti meg)muv næjkka váttsij; (nesten) vargga; ~ 60 kr timen vargga 60 kr tijmmaj; på ~e nippen vargga; man blir ikke ferdig i ~ framtid ulmusj ij dáj vargaj gerga; lahkusij pp., prp., adv. (nærmere); báldan pp., adv.; (like ~, i retning til) bálldalij pp., prp., adv.; ~ hverandre guorralakkoj, lahkalakkoj, bájkkálakkoj adv.; til plassen ~ guorraj, den kom ~ huset bådij goade guorraj el. goahteguorraj; guorav; her ~ oss dággu mijá guorav; (~ el. ~t inntil f.eks. land) vuolev, vuolláj, vuolen; (~t land) gáttevuolen; aldeles ~t land ållugáttevuolen; (~t land, om bevegelse) gáttevuolev, gáttevuolláj; han rodde ~t el. langsetter land sugáj gáttevuolev; den kom ~t el. mot land bådij gáttevuolláj
nærlese dárkkelit låhkåt
nærlesing dárkkelis låhkåm
nærliggende lagos lahkus-; lagos-; ~ miljø lagosbirás -birras-
nærme lahkanahttet ht; ~ seg lahkanit, (om fl.) lahkanaddat tt; begynne å ~ seg lahkanahtjat tj, ~ seg land gáddánit; (det å ~ seg) lahkanibme m, tiden ~r seg ájgge l lahkanime
nærmere 1(mer nær) lagáp lagábu- attr. lagáp; (komme ~) lahkanit; (komme ~, om flere) lahkanaddat tt; (føre el. bringe ~) lahkanahttet ht; adv. lagábut; (komme ~ hit) dábbánit, (komme litt ~ hit) dábbánasstet st; (sette (noe) ~ hit) dáppedit; (sette noe litt ~ hit) dáppedasstet st; (~ hit, på den her siden)dábbelin, dábbelij; (~ hit) dáppebuj, dáppebun, dábbelin; (~ inntil) såggelij; (som er ~ land) gáttep gáttebu-; (~ land) gáttebun; (~ land, om retning) gáttebuj; (~ ildstedet i en lavvo) davvelin, (i retning til) davvelij; (komme el. gå ~ land) gáddánit; (~ noe, i retning til)lahkusij pp., prp., adv.; ~ (nesten) tusen kroner lahkusij tuvsán kråvnå; (~, til)lagábuj pp., prp., adv.; kom ~ boade lagábuj; ~ (ved) lagábun pp., prp., adv.; (fra en plass ~ hit)dábbelis; 2(grundigere, mere detaljert) dárkkelabbo pp attr. dárkkelap; adv. dárkkelappot; kongen gir ~ regler om bestemmelsen gånågis vaddá dárkkelap njulgadusájt mærrádusá hárráj; undersøke saken ~ åtsådit ássjev dárkkelappot; 3(bortimot) vargga; båten er ~sju meter lang vanntsa le vargga gietjav mehtara guhkke
nærmest lagámus ss s, lagámusán pp., prp., adv.; lagámusát adv.; (de ~e, pårørende) lagámusá; (plassen ~ veggen)sågge kk; (~ mot veggen) såggelin pp., adv.; (som er ~ land) gáttemus ss s
nærmiljø lahkabirás -birras-
nærområde lagosbájkke jk; (folk i ~) lagosårro (r'r), lahkaårro (r'r); her i ~ dajn lahkusijn, fra nærområde her dájs lahkusijs
nærradio lagosrádio
nærsynt lahkavuojnne
nærtrafikk lagosjåhtulahka g
nærvær (i alles ~)bævrá adv.; i disse vitners ~ dáj vihtanij bále el. guládijn (om et løfte)
nøde nujvvot jv, nággit intr., nággidit tr.
nødhjelp hiehteviehkke hk; (i form av mat etc.) hædodibme m; gi nødhjelp i form av mat hædodit; jeg hadde litt mat i sekken og denne gav jeg som nødhjelp til ham mujna lij binna biebmusj vuossan dajna hædodit suv
nødlidende niedalasj ttj; hjelpe de ~ niedalattjajt viehkedit
nødløsning hiehtetjoavdos -tjoavddus-
nød nieda, hiehte d, vádá; (mangel) vádne n; når ~en er størst el. når det står om liv gå nieda guoddá; om det blir ~ jus nieda guoddá; akutt ~ hæhkkanieda; leve i ~ vánen viessot; (komme i ~)niedastuvvat v; (med ~ og neppe) jurra, derdaj
nødrop hiehtetjuorvas -tjuorvvas-
nødsentral hiehteguovdásj -guovdátj-
nødskrik hiehtetjuorvas -tjuorvvas-
nødstedt niedan, niedalasj ttj
nødstilt niedan, niedalasj ttj
nødtelefon hiehtetelefåvnnå vn
nødt være ~ til vierttit; du er ~ til å komme viertti boahtet; bli ~ til hæhttut; han ble ~ til å dra hæhttuj vuolgget
nødutgang hiehteuksa vs
nødvendig dárbulasj ttj; jeg anser det som ~ mån anáv dav dárbulattjan
nødvendighet dárbbo rb
nødverge hiehtegádjom
nødår nielggejahke g
nøkkelhank tjåvdagimmpo mp
nøkkelhull tjåvdarájgge jg
nøkkelknippe tjåvdagimmpo mp
nøkkelord tjåvdabáhko g
nøkkel tjåvda tjoavddag-
nøkkerose slabbarásse s, stálogáma -gábmag- (Nymphaea)
nøle (drøye) ádjanit; ~ med betalingen ádjánit mávsujn; (vegre seg) skurnnjelit, (bli mindre ivrig) njoahtsot ts
nøste giessat s, giesadit, (i hast) giessalit; (noe som er ~t sammen) giesas giessas-
nøtt niehtte ht; hassel~ hasselniehtte
nøyaktigadj. snivva; dárkkel attr. dárkkelis; snivuk snivug- attr. snivugis, váttuk váttug- attr. váttugis; (pirkete, overdrevent ~) ránndu attr. ránndus; ~ undersøkelser dárkkelis guoradallama; (~ere) dárkkelabbo pp attr. dárkkelap; (~st) dárkkelamos dárkkelabmus- attr. dárkkelamos
nøyaktig adv. (grundig) snivva,dárkkelit, undersøke ~ snivva guoradallat, høre ~ etter, få med seg detaljene dárkkelit gulldalit; (pirkete, overdrevent ~) ránndu; (akkurat, nettopp) jur, det var ~ det jeg mente de lij jur dav majt mån miejnnijiv; mere ~, ~ere snivábut, dárkkelappot; snivugit, váttugit; (~st) dárkkelabmusit, snivámusát
nøyaktighet dárkkelisvuohta d
nøye 1(nær) lahka; språk og tanke står i ~forhold til hverandre giella ja ájádus libá lahka nubbe nubbáj; 2(ordentlig) snivuk snivug- attr. snivugis; adv. snivva, snivugit; jeg har undersøkt dette ~ snivva lav mån dav guoradallam; 3(oppmerksomt, grundig) dárkkel attr. dárkkelis; adv. dárkkelit; høre ~ etter, få med seg detaljene dárkkelit gulldalit; lære seg noe ~ juojddá dárkkelit oahppat;4(påpasselig) váttuk váttug- attr. váttugis; læreren vår er så ~ mijá åhpadiddje le nav vattuk; han var veldig ~ når vi arbeidet sieldes vattuk lij gå bargajma; adv. váttugit, vassma, vassmasit; pass derfor ~ hvordan dere lever gæhttjit vattugit gåktu viessobihtit;dere passer ~ på dager vassmasit ham biejvijt låhkåbihtit; (pirkete, pedantisk) ránndu attr. ránndus; 5(forsiktig, omhyggelig)várnnahit; du skal oppbevare pengene ~ (omhyggelig) slik at du ikke mister disse biednigijt galga várnnahit vuorkudit vaj i láhpe
nøyeregnende váttuk váttug- attr. váttugis; adv. váttugit; hun er så pirkete og ~ sån le ránndu ja váttuk
nøye v. (~ seg med, anse som nok) nuohkahit; (~ seg med, være fornøyd) duhtat d; vi skal ~ oss med det vi har duhtup dajna mij le miján
nøysom (være ~, tilfreds med lite) duhtat d; (som er lite kravstor, beskjeden) tjáhket tjáhked- attr. tjáhkedis; flittige og ~me folk vissjalis ja tjáhkedis ulmutja; adv. ~t tjáhkedit
nøytral bieledibme m attr. bieledis
1(innhente noe, noen) jåksåt vs tr.; du når ikke meg! dån i muv jåvså!; nå bussen bussav jåksåt; (nå fram til en plass, et mål) jåvsådit intr.; når de nådde til Trondheim gå Roandemij jåvsådin; de nådde fram før dem sijá åvddåla dåhku jåvsådin; nyheten kom ham for øre sáhka sunji jåvsådij; 2(nå noe el. nå fram til, når en strekker seg etter noe)åledit; (nå, være lang nok) ållet l
dal; kom nå! boade dal!; vi kan slutte nå máhttep dal hiejttet; (akkurat nå, nå for tiden) dálla (l'l); då; du får nå se vuojnitja då; gåjt; jeg drar nå i hvert fall mån gåjt vuolgáv; ban (fremhevende partikkel), kom nå innboade ban sisi; lik,spør nå ikke så altfor mye ale lik ilá jæsko; na el. ná; nå la oss draná, vuolggin; nå, kommer du? ná, boadá gus?; og da duolloj dálloj, duolla (l'l) dálla (l'l); til nå dálátjij; til nå har vi ikke kjøpt ved dálátjij ep la muorajt oasstám; fra og med nå av dássta duohku; fra nå, fra og med nå dálátjis; ennå nå dálága
nåde ármmo rm; be om ~ ármov ánodit
nådedag ármobiejvve jv
nådegave ármovattáldahka g
nådeløs ármodibme m attr. ármodis
nådemiddel ármooabme m
nådenserkjennelse ármodåbddo bd
nådetid ármoájgge jg
nådetigger ármoánodiddje
nådetyv ármosuola -suollag-
nådig ármmogis ss s; adv. ármmogisát
någjeldende dálásj; ~ rettskrivning dálásj tjállemvuohke
nålehus (av samisk modell for oppbevaring av nåler) nállogoahte d
nålepute nállosváhppa hp
nåletre goahttsemuorra r
nålfutteral nállobåhttså hts
nålis (om våren, like før innsjøen går opp, tynnere og mere porøs enn suovsakjiegŋa) sájtárisjiegŋa ŋ
nål nállo l; sy~ nállo l, goarromnállo l; knapp~ rievnnanállo l; skjære~, ime ájmme jm; træ i en ~ nálov sjalmadit
nåløye nállosjalmme lm, (nállo)sjalmmerájgge jg
når 1(på hvilket tidspunkt) goassa (s's); jeg vet ikke ~ han kommer iv diede goassa boahta; ~ som helst vájk el. akta goassa; (om tidspunkt) goassásj goassátj-, ~ er den her kaffen kokt goassátjis la dát káffa; fra hvilken dato er den avisen goassásj avijssa l dát; låner du denne lenge (til hvilket tidspunkt)? goassátjij dáv luojka?; (om bestemt dato) galládin; på hvilken dato den måneden? galládin dan máno?; (~, om klokkeslett) gallen;~ går toget? gallen vuolggá tåhka?; ~ la du deg? gallen oaddáji?;2(som konj.); ~ du var så dum gå lidji nav jalla; jeg kommer ~ jeg har spistboadáv mån gå lav bårråm
nåtid dálásj dálátj-; dálásjájgge jg; ~ens foreldre dálásj æjgáda; ~ens mennesker dálásj ulmutja; fra fortid til ~ el. fra gamle dager til i dag dålutjis dálátjij
nåværende dálásj, dán, dálla, udnásj; ~ eier dálásj æjgát; ~ utdanning blir erstattet av to nye linjer dálásj oahpo sadjáj båhti/sjaddi guokta ådå suorge; på det ~ tidspunkt jur dálla